ترخیص کالا به معنای عبور کالا از مرزهای گمرکی و آزادسازی آن برای ورود به کشور یا خروج از آن است. این فرآیند که به طور گسترده‌ای در تجارت بین‌المللی مورد استفاده قرار می‌گیرد، مستلزم ارائه اسناد، پرداخت هزینه‌ها و طی مراحل قانونی است. با این حال، یکی از راهکارهایی که به واردکنندگان و صادرکنندگان کمک می‌کند تا این فرآیند را سریع‌تر و با هزینه کمتر انجام دهند، استفاده از ضمانت‌نامه‌ها است. ترخیص کالا با ضمانت‌نامه به عنوان یک روش پرداخت و تعهد در ترخیص کالا می‌تواند بار مالی و زمان صرف شده برای انجام تشریفات گمرکی را کاهش دهد. در این مقاله به بررسی جامع نحوه استفاده و ترخیص کالا با ضمانت‌نامه، مزایا، چالش‌ها و کاربردهای آن می‌پردازیم.
تعریف ضمانت‌نامه و انواع ترخیص کالا با ضمانت نامه
ضمانت‌نامه نوعی تعهد مالی است که بر اساس آن یک بانک یا موسسه مالی تضمین می‌کند که در صورت عدم اجرای تعهدات واردکننده یا صادرکننده، هزینه‌ها را پرداخت می‌کند. این ابزار مالی انواع مختلفی دارد که به شرکت‌ها امکان می‌دهد کالا را بدون پرداخت فوری عوارض گمرکی و مالیات‌ها ترخیص کنند و سپس پرداخت‌ها را به تعویق بیندازند یا در صورت لزوم، تعهدات خود را به انجام برسانند.
1.ترخیص کالا با ضمانت‌نامه بانکی عمومی: این نوع ضمانت‌نامه بیشتر در مواردی استفاده می‌شود که واردکننده به طور مرتب کالا وارد می‌کند و نیاز به تعهدات مالی برای ترخیص سریع دارد. بانک، با توجه به اعتبار واردکننده، ضمانت‌نامه‌ای به گمرک ارائه می‌دهد که به موجب آن گمرک، کالا را بدون پرداخت نقدی ترخیص می‌کند.
2.ترخیص کالا با ضمانت‌نامه‌های خاص: برای برخی از انواع کالاهای خاص، مانند مواد اولیه یا کالاهای فاسدشدنی، ضمانت‌نامه‌های خاصی تهیه می‌شود که دارای شرایط خاصی نیز هستند. این ضمانت‌نامه‌ها اغلب برای ترخیص کالاهایی استفاده می‌شوند که نیاز به بررسی‌های اضافی گمرکی ندارند.
3.ترخیص کالا با ضمانت‌نامه ترانزیت: برای کالاهایی که از یک کشور به کشور دیگر عبور می‌کنند، ضمانت‌نامه ترانزیت مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ضمانت‌نامه‌ها تضمین می‌کنند که کالا به کشور مقصد می‌رسد و در کشور مبدا یا مسیر باقی نمی‌ماند.
مزایای ترخیص کالا با ضمانت‌نامه
استفاده از ضمانت‌نامه در ترخیص کالا، مزایای متعددی دارد که به کسب‌وکارها امکان می‌دهد با کاهش هزینه‌ها و زمان ترخیص، سودآوری و کارایی فرآیندهای خود را بهبود بخشند.
1.کاهش زمان ترخیص کالا: استفاده از ضمانت‌نامه به کسب‌وکارها این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به پرداخت‌های نقدی و فوری، کالاهای خود را از گمرک ترخیص کنند. این موضوع می‌تواند به ویژه برای کسب‌وکارهایی که نیازمند دسترسی سریع به کالا هستند، بسیار حائز اهمیت باشد.
2.افزایش انعطاف مالی: ضمانت‌نامه‌ها کمک می‌کنند تا شرکت‌ها منابع مالی خود را برای امور دیگر مورد استفاده قرار دهند. با استفاده از ضمانت‌نامه‌ها، نیاز به پرداخت فوری عوارض و مالیات‌ها از بین می‌رود و کسب‌وکار می‌تواند از این نقدینگی برای گسترش فعالیت‌های دیگر بهره ببرد.
3.کاهش هزینه‌های نقدی: ترخیص کالا با ضمانت‌نامه‌های بانکی، به شرکت‌ها کمک می‌کند تا از انجام پرداخت‌های فوری برای عوارض و مالیات‌ها جلوگیری کنند. این امر در شرایط اقتصادی چالش‌برانگیز، به ویژه برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط، می‌تواند بسیار موثر باشد.
4.کاهش ریسک مالی: ضمانت‌نامه‌ها به عنوان ابزاری برای کاهش ریسک مالی در تجارت بین‌المللی عمل می‌کنند. با تضمین بانک یا موسسه مالی، واردکننده می‌تواند اطمینان حاصل کند که در صورت بروز مشکلات مالی یا اختلافات تجاری، گمرک کالا را بدون ایجاد بار مالی آزاد خواهد کرد.
فرآیند ترخیص کالا با ضمانت نامه
فرآیند ترخیص کالا با استفاده از ضمانت‌نامه بانکی یا مالی معمولاً چند مرحله اصلی را شامل می‌شود:
1.درخواست ضمانت‌نامه: واردکننده با مراجعه به بانک یا موسسه مالی خود و ارائه مدارک لازم، درخواست صدور ضمانت‌نامه می‌کند. بانک پس از بررسی اعتبار و شرایط واردکننده، ضمانت‌نامه‌ای به نام وی صادر می‌کند که به اداره گمرک ارائه خواهد شد.
2.ارائه ضمانت‌نامه به گمرک: پس از صدور ضمانت‌نامه، واردکننده ضمانت‌نامه را به گمرک ارائه می‌دهد. گمرک با بررسی صحت و اعتبار ضمانت‌نامه، مراحل ترخیص کالا را بدون دریافت پرداخت نقدی انجام می‌دهد.
3.آزادسازی کالا: پس از ارائه ضمانت‌نامه، گمرک کالا را آزاد کرده و اجازه خروج آن از گمرک را می‌دهد. این امر به کسب‌وکار امکان می‌دهد کالا را به سرعت وارد بازار کند و از فروش آن سود ببرد.
4.بازپرداخت به بانک: وارد کننده پس از فروش کالا یا تامین نقدینگی، موظف است مبلغ ضمانت‌نامه را به بانک بازپرداخت کند. در این مرحله، تمامی هزینه‌های گمرکی و مالیاتی پرداخت شده و ضمانت‌نامه به پایان می‌رسد.
چالش‌های ترخیص کالا با ضمانت‌نامه
با وجود مزایای قابل توجه، استفاده از ضمانت‌نامه در فرآیند ترخیص کالا از گمرک نیز با چالش‌هایی همراه است که برخی از آنها عبارتند از:
1.شرایط سخت‌گیرانه بانک‌ها: برای دریافت ضمانت‌نامه، بانک‌ها معمولاً شرایط سخت‌گیرانه‌ای اعمال می‌کنند. این شرایط شامل بررسی دقیق وضعیت مالی واردکننده، ارائه اسناد تضمینی و حتی واریز وثیقه است. این موارد می‌تواند برای کسب‌وکارهای کوچک و تازه‌کار چالش‌برانگیز باشد.
2.هزینه‌های صدور ضمانت‌نامه: بانک‌ها برای صدور ضمانت‌نامه هزینه‌هایی را به عنوان کارمزد دریافت می‌کنند که ممکن است برای برخی کسب‌وکارها بالا باشد. این هزینه‌ها می‌توانند به سوددهی پروژه آسیب بزنند، به‌ویژه اگر پروژه با حاشیه سود کمی در حال انجام باشد.
3.ریسک‌های احتمالی برای بانک‌ها و موسسات مالی: بانک‌ها با صدور ضمانت‌نامه ریسک مالی را بر عهده می‌گیرند. در صورتی که واردکننده نتواند تعهدات خود را انجام دهد، بانک ممکن است با چالش‌های حقوقی و مالی مواجه شود که این امر باعث می‌شود بانک‌ها در پذیرش درخواست ضمانت‌نامه با دقت بیشتری عمل کنند.
4.بوروکراسی اداری: در بسیاری از موارد، دریافت ضمانت‌نامه نیازمند طی مراحل اداری و ارائه مدارک متعدد است. این فرایند بوروکراتیک می‌تواند باعث طولانی شدن زمان صدور ضمانت‌نامه و در نتیجه تاخیر در ترخیص کالا شود.
راهکارها و پیشنهادها برای بهبود فرآیند ترخیص کالا با ضمانت‌نامه
برای کاهش چالش‌های موجود و بهبود استفاده از ضمانت‌نامه در ترخیص کالا، می‌توان اقداماتی را در نظر گرفت:
1.بهبود فرآیندهای بانکی: بانک‌ها می‌توانند با ساده‌سازی فرآیند صدور ضمانت‌نامه و کاهش مدارک مورد نیاز، به کسب‌وکارها کمک کنند تا در زمان کمتری ضمانت‌نامه‌های خود را دریافت کنند.
2.تشویق به ایجاد تسهیلات ویژه برای کسب‌وکارهای کوچک: ایجاد تسهیلات خاص برای کسب‌وکارهای کوچک و متوسط که ممکن است توان مالی کمتری داشته باشند، می‌تواند باعث افزایش استفاده از ضمانت‌نامه و ترخیص سریع کالاهای آنها شود.
3.ارتقاء سامانه‌های دیجیتال: با دیجیتالی کردن فرآیندها، می‌توان مراحل صدور و بررسی ضمانت‌نامه‌ها را سریع‌تر و با خطای کمتر انجام داد. این امر می‌تواند زمان و هزینه‌های کلی فرآیند ترخیص را کاهش دهد.
4.آموزش واردکنندگان و صادرکنندگان: آگاهی و آموزش واردکنندگان در مورد نحوه استفاده از ضمانت‌نامه‌ها، مدارک مورد نیاز و مزایای آن می‌تواند باعث استفاده بهینه از این ابزار مالی شود.
استفاده از ضمانت‌نامه در ترخیص کالا یک روش موثر و کارآمد است که به کسب‌وکارها امکان می‌دهد کالاهای خود را بدون پرداخت فوری هزینه‌های گمرکی و مالیاتی ترخیص کنند. این فرآیند علاوه بر کاهش زمان ترخیص، انعطاف مالی و کاهش ریسک را نیز برای شرکت‌ها به ارمغان می‌آورد.
شرکت دیده بان تجارت
شرکت دیده‌بان تجارت با تخصص در زمینه واردات و صادرات کالا، به‌ویژه در حوزه ترخیص کالا، خدمات متنوعی را ارائه می‌دهد. این شرکت به عنوان مجری پروژه‌های تجاری، با تمرکز بر بهینه‌سازی فرآیندهای گمرکی، به مشتریان کمک می‌کند تا مراحل ترخیص کالا را به سرعت و با حداقل هزینه انجام دهند. خدمات این شرکت شامل مشاوره در زمینه اخذ مجوزها، تهیه و تنظیم اسناد مورد نیاز، و ارائه ضمانت‌نامه‌های بانکی است. همچنین، دیده‌بان تجارت به مشتریان خود در مدیریت زنجیره تأمین و پیگیری وضعیت بار در مراحل حمل‌ونقل و ترخیص کمک می‌کند. تیم متخصص این شرکت با تجربه و آگاهی از قوانین و مقررات گمرکی، به مشتریان اطمینان می‌دهد که کالاهای آنها به‌صورت قانونی و در زمان مقرر ترخیص خواهند شد. با تکیه بر ارتباطات قوی با سازمان‌های گمرکی و بانکی، دیده‌بان تجارت می‌تواند به سرعت مشکلات احتمالی را حل کرده و روند ترخیص کالا را تسهیل کند.
شرکت دیده‌بان تجارت با تخصص در زمینه ترخیص کالا، خدمات ویژه‌ای را برای تسهیل فرآیند ترخیص کالا با استفاده از ضمانت‌نامه‌ها ارائه می‌دهد. این شرکت به مشتریان خود کمک می‌کند تا با اخذ ضمانت‌نامه‌های بانکی، بدون نیاز به پرداخت نقدی عوارض و مالیات‌ها، کالاهای خود را به سرعت از گمرک ترخیص کنند. خدمات دیده‌بان تجارت در این زمینه شامل مشاوره در خصوص شرایط و مراحل دریافت ضمانت‌نامه، تنظیم و ارائه مدارک لازم به بانک و گمرک، و پیگیری روند ترخیص کالا می‌باشد. تیم متخصص این شرکت با آگاهی از قوانین و مقررات گمرکی، به مشتریان اطمینان می‌دهد که تمامی مراحل به‌طور قانونی و به‌موقع انجام شود. همچنین، دیده‌بان تجارت با تسهیل ارتباطات بین مشتریان و بانک‌ها، به کاهش زمان و هزینه‌های ترخیص کالا کمک می‌کند و به مشتریان خود اطمینان خاطر می‌دهد که فرآیند ترخیص به صورت کارآمد و بدون مشکلات احتمالی انجام خواهد شد.
سوالات متداول ترخیص کالا با ضمانت‌نامه
1. ضمانت‌نامه گمرکی چیست؟
ضمانت‌نامه گمرکی یک تعهد بانکی است که به عنوان جایگزین پرداخت نقدی حقوق و عوارض گمرکی استفاده می‌شود. این ضمانت‌نامه برای تضمین تعهدات مالی مربوط به ترخیص کالا در اختیار گمرک قرار می‌گیرد تا امکان ترخیص کالا فراهم شود.
2. چرا از ضمانت‌نامه برای ترخیص کالا استفاده می‌شود؟
استفاده از ضمانت‌نامه گمرکی به شرکت‌ها و واردکنندگان کمک می‌کند تا از این روش به جای پرداخت نقدی برای تأمین مالی ترخیص کالا استفاده کنند و در نتیجه نقدینگی خود را مدیریت کنند و کالا را زودتر ترخیص کنند.
3.آیا ضمانت‌نامه پس از ترخیص کالا به خودی خود لغو می‌شود؟
خیر، پس از ترخیص کالا، متقاضی باید با مراجعه به بانک و گمرک، تعهدات مالی خود را تسویه کند و سپس مراحل لغو ضمانت‌نامه را طی کند. در صورت عدم تسویه، ضمانت‌نامه به اجرا گذاشته می‌شود.
4.در صورت عدم پرداخت تعهدات، چه اتفاقی برای ضمانت‌نامه گمرکی می‌افتد؟
اگر تعهدات مالی متقاضی در موعد مقرر پرداخت نشود، گمرک می‌تواند ضمانت‌نامه را به اجرا بگذارد و بانک مسئول پرداخت مبالغ مورد تعهد خواهد بود که از حساب متقاضی کسر می‌شود.
5.چه مدارکی برای درخواست ضمانت‌نامه گمرکی نیاز است؟
مدارک مورد نیاز شامل پروفرما (پیش‌فاکتور)، اسناد تجاری، کارت بازرگانی معتبر، مجوزهای واردات، و مدارک هویتی متقاضی است. بانک ممکن است مدارک دیگری نیز مانند گواهی بازرسی درخواست کند.
