ایران به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان کشمش در جهان، نقشی کلیدی در بازار جهانی این محصول ایفا میکند. کشمش به عنوان یک میوه خشک، نه تنها به دلیل طعم و مزهی خاص خود، بلکه به خاطر خواص غذایی و سلامتیاش محبوبیت زیادی دارد. این مقاله به بررسی وضعیت صادرات کشمش از ایران به اروپا، مزیتهای این محصول، چالشها و فرصتها، و تأثیرات آن بر اقتصاد کشور خواهد پرداخت.
تاریخچه و وضعیت تولید کشمش در ایران
ایران از دیرباز به عنوان یکی از مناطق تولید کننده انگور شناخته شده است. مناطق مختلف کشور، از جمله کاشمر، زنجان، فارس و همدان، به دلیل اقلیم مناسب و خاک حاصلخیز، بهترین شرایط را برای کشت انگور فراهم کردهاند. تولید کشمش در ایران به دو روش سنتی و صنعتی انجام میشود. در روش سنتی، کشمشها به صورت طبیعی در آفتاب خشک میشوند، در حالی که در روش صنعتی، از تکنیکهای پیشرفتهتری برای خشک کردن و بستهبندی استفاده میشود.
طبق آمار وزارت جهاد کشاورزی، ایران به عنوان یکی از پنج کشور برتر در تولید کشمش در جهان، سالانه بیش از 200 هزار تن کشمش تولید میکند که حدود 70 درصد آن برای صادرات کشمش از ایران به اروپا و کشورهای مختلف اختصاص میابد.
انواع کشمش تولیدی در ایران
ایران انواع مختلفی از کشمش را تولید میکند که هر کدام دارای ویژگیهای خاص خود هستند:
1.کشمش طلایی: این نوع کشمش از انگور های بدون دانه تهیه میشود و به دلیل فرآیند خشککردن ویژه، رنگ طلایی و طعم شیرینی دارد.
2.کشمش سیاه: این نوع کشمش از انگور های تیره و سیاه تهیه میشود و دارای طعمی متمایز و مزایای سلامتی زیادی است.
3.کشمش سبز: این نوع کشمش از انگور های سبز تهیه میشود و به خاطر رنگ زیبا و طعم ملایماش محبوبیت دارد.
4.کشمش دانهدار: این کشمشها از انگورهایی با دانه تهیه میشوند و بیشتر در صنایع غذایی و شیرینیپزی استفاده میشوند.
استان ها و شهرهای مهم تولید کشمش در ایران
ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان کشمش در جهان است و از این رو نقش مهمی در بازارهای جهانی صادارت این محصول ایفا میکند. چندین شهر و استان در کشور به تولید این محصول مشغول هستند. برخی از شهرهای اصلی تولیدکننده که در صادرات کشمش از ایران به اروپا سهم دارند، عبارتند از:
1.کاشمر: این شهرستان در استان خراسان رضوی واقع شده و به عنوان یکی از مهمترین مناطق تولید کشمش در ایران شناخته میشود.
2.زنجان: استان زنجان به دلیل اقلیم مناسب و خاک حاصلخیز، یکی از مناطق اصلی تولید کشمش است. کشمشهای زنجانی به ویژه در بازارهای داخلی و خارجی محبوب هستند.
3.همدان: همدان نیز یکی دیگر از استانهای مهم در تولید کشمش است و کشمشهای این منطقه از کیفیت بالایی برخوردارند.
4.کردستان: این استان به دلیل تنوع در نوع انگور و شرایط مناسب کشت، کشمشهای با کیفیتی تولید میکند.
5.فارس: استان فارس، به ویژه شهرهایی مانند شیراز و مرودشت، از دیگر مناطق تولیدکننده کشمش در ایران هستند.
6.کرمان: این استان نیز به دلیل شرایط جوی مناسب و کشت انگورهای مختلف، کشمشهایی با کیفیت تولید میکند.
7.آذربایجان غربی و شرقی: این دو استان نیز از جمله مناطقی هستند که به تولید کشمش میپردازند و کشمشهای متنوعی را به بازار عرضه میکنند.
8.گلستان: این استان نیز به تولید کشمش مشغول است و از شرایط مناسب کشاورزی برخوردار است.
شهر ملکان در استان آذربایجان شرقی و شهر تاکستان در استان قزوین نیز به دلیل کیفیت بالای انگورهای خود، کشمشهایی با طعم و عطر بینظیر تولید میکند.
هر یک از این مناطق، کشمشهای خاص خود را تولید میکنند که به دلیل ویژگیهای جغرافیایی و اقلیمی منحصر به فرد، کیفیت و طعم خاصی دارند.
مزیتهای صادرات کشمش از ایران به اروپا و جهان
1.کیفیت بالا: کشمشهای ایرانی به دلیل اقلیم خاص و شیوههای کشت و برداشت سنتی، از کیفیت بالایی برخوردار هستند. این کیفیت بالا باعث شده که کشمش ایران در بازارهای جهانی مورد توجه قرار گیرد.
2.تنوع محصولات: تنوع در انواع کشمش تولیدی، ایران را قادر میسازد که به نیازهای مختلف بازارهای جهانی پاسخ دهد. این تنوع، فرصتهای بیشتری برای صادرات فراهم میآورد.
3.پشتیبانی دولت: دولت ایران از طریق سیاستهای حمایتی و تسهیلات مالی، به صادرات خشکبار از جمله کشمش کمک میکند. این حمایتها شامل تسهیلات بانکی، کاهش عوارض گمرکی و تسهیل در فرایندهای صادراتی است.
4.آگاهی جهانی از خواص کشمش: با افزایش آگاهی مردم از خواص غذایی کشمش و تمایل به استفاده از مواد طبیعی و سالم، تقاضا برای خشکبار به ویژه کشمش افزایش یافته است. این موضوع فرصتی برای صادرات خشکبار بیشتر فراهم میآورد.
مقاصد مهم برای صادرات خشکبار و کشمش ایرانی
صادرات خشکبار و کشمش ایرانی به چندین کشور عمده و بازار جهانی انجام میشود. بهترین مقاصد برای صادرات کشمش ایران شامل کشورهای زیر است:
1.ترکیه
ترکیه یکی از بزرگترین بازارهای صادرات خشکبار و کشمش است و کشمش ایرانی به دلیل کیفیت بالا و طعم خاص خود در این کشور طرفداران زیادی دارد.
2.عراق
عراق به عنوان یکی از همسایگان ایران و یکی از بزرگترین واردکنندگان کشمش، بازار مناسبی برای صادرات کشمش ایرانی به شمار میآید. لازم به ذکر است که کشمشهای طلایی و سیاه ایران در این کشور محبوبیت دارند.
3.عربستان سعودی
عربستان به دلیل جمعیت بالای خود و تقاضای زیاد برای مواد غذایی، به یک بازار مهم برای کشمش ایرانی تبدیل شده است. کشمشهای ایرانی در این بازار به ویژه در مناسبتهای مذهبی و مراسم مختلف مصرف میشوند.
4.امارات متحده عربی
امارات به عنوان یک مرکز تجاری مهم در خاورمیانه، بازار جذابی برای کشمش ایرانی محسوب میشود. کشمشهای ایرانی در این کشور به عنوان یک محصول با کیفیت و معتبر شناخته میشوند.
5.کشورهای اروپایی
کشورهایی مانند آلمان، فرانسه، و انگلستان از بازارهای بزرگ مصرف کشمش هستند. تقاضا برای کشمشهای ارگانیک و طبیعی در این کشورها رو به افزایش است و کشمشهای ایرانی میتوانند به خوبی این نیاز را تأمین کنند.
6.آسیای شرقی
کشورهایی مانند چین و ژاپن به دلیل افزایش آگاهی از خواص غذایی کشمش، بازارهای رو به رشد برای این محصول هستند. این کشورها به ویژه به کشمشهای با کیفیت و با بستهبندی مناسب علاقهمندند.
7.هندوستان
هندوستان به عنوان یکی از بازارهای بزرگ مواد غذایی، تقاضای زیادی برای کشمش دارد. کشمشهای ایرانی به دلیل کیفیت و قیمت مناسب، در این کشور محبوب هستند.
8. کشورهای CIS(کشورهای مستقل همسود)
کشورهایی مانند آذربایجان، ارمنستان و قزاقستان نیز از مقاصد صادراتی مناسب برای کشمش ایرانی هستند. این کشورها به دلیل نزدیکی جغرافیایی و روابط تجاری با ایران، بازارهای مناسبی برای کشمش محسوب میشوند.
9.آفریقا
کشورهایی مانند مصر و نیجریه به دلیل تقاضای بالا برای میوههای خشک و مواد غذایی، بازارهای بالقوهای برای کشمش ایرانی به شمار میآیند.
صادرات کشمش از ایران به اروپا و کشورهای مختلف به دلیل کیفیت بالا، تنوع در محصولات و قابلیت رقابت در بازارهای جهانی، از اهمیت بالایی برخوردار است. با توجه به نیازهای بازار و شناخت دقیق از مصرفکنندگان، صادرکنندگان میتوانند به موفقیتهای بیشتری در صادرات کشمش دست یابند.
بررسی مراحل و نیازمندی های صادرات کشمش از ایران
صادرات کشمش از ایران نیازمند طی مراحل خاص و اخذ مجوزهای مختلف است. در ادامه، به طور کامل به مراحل صادرات کشمش و اخذ مجوزهای لازم پرداخته میشود.
1.تولید و فرآوری کشمش
انتخاب نژاد انگور: انتخاب بهترین نژادهای انگور برای تولید کشمش، مانند انگور های بدون دانه (بهخصوص برای کشمش طلایی) و دانهدار.
کشت: کشت در مناطق مناسب با شرایط اقلیمی و خاک مطلوب.
برداشت: برداشت به موقع و صحیح انگور برای اطمینان از کیفیت بالای محصول.
خشککردن: خشککردن انگور با استفاده از روشهای طبیعی (آفتابخشک) یا صنعتی
- روشهای طبیعی: انگورها را در فضای باز و زیر نور خورشید خشک میکنند. این روش اقتصادی است، اما تحت تاثیر شرایط جوی قرار دارد.
- روشهای صنعتی: استفاده از دستگاههای خشککن که با کنترل دما و رطوبت، زمان خشککردن را کاهش میدهند و به حفظ کیفیت محصول کمک میکنند.
بستهبندی:استفاده از بستهبندیهای مناسب و بهداشتی برای کشمشها (مانند کیسههای پلاستیکی، کارتنهای مقوایی) بهمنظور جلوگیری از آسیب در حین حمل و نقل و حفظ کیفیت محصول.
درج اطلاعات لازم بر روی بستهبندی شامل تاریخ تولید، تاریخ انقضا، نوع کشمش و اطلاعات مربوط به تأمینکننده.
2.تحقیق بازار
تحلیل بازار هدف: شناسایی بازارهای خارجی و تقاضا برای کشمش. بررسی قیمتها، رقبا و روندهای خرید در بازارهای مختلف.
برقراری ارتباط با خریداران: ایجاد ارتباط با تجار، وارد کنندگان و توزیعکنندگان در کشورهای هدف. این کار میتواند از طریق شرکت در نمایشگاهها، وبسایتهای تجاری و ارتباط با شرکت های معتبر بازرگانی واسط انجام شود.
3.اخذ مجوزهای لازم
صادرات کشمش از ایران به اروپا و سایر کشورهای جهان نیازمند اخذ مجوزهای صادراتی مختلفی است که به صورت زیر میباشد:
مجوز صادرات: برای صادرات خشکبار و کشمش، صادرکننده باید از وزارت صنعت، معدن و تجارت مجوز صادرات دریافت کند.
مجوز بهداشت: کشمشهای صادراتی باید تحت نظارت سازمانهای بهداشتی قرار گیرند. این مجوز معمولاً از سازمان دامپزشکی یا وزارت بهداشت دریافت میشود. این مجوز تضمین میکند که محصول با استانداردهای بهداشتی بینالمللی مطابقت دارد.
گواهی کیفیت: صدور گواهی کیفیت از سوی سازمان ملی استاندارد ایران که نشاندهنده رعایت استانداردهای کیفی محصول است.
گواهی فیتوسانیتاری (Phytosanitary Certificate): این گواهی از سازمان فیتوسانیتاری کشور (معمولاً وزارت جهاد کشاورزی) صادر میشود و نشاندهنده عدم وجود آفات و بیماریها در محصول است.
4.تدارکات و حمل و نقل
انتخاب روش حمل و نقل: انتخاب بهترین روش حمل و نقل (هوایی، دریایی یا زمینی) بر اساس مقصد، هزینه و زمان تحویل.
تنظیم قرارداد حمل و نقل: با شرکتهای حمل و نقل قرارداد منعقد کنید و اطلاعات مربوط به بار، زمان تحویل و هزینهها را مشخص کنید.
بیمه بار: برای پوشش خطرات احتمالی در حمل و نقل، بیمه بار تهیه کنید.
5.صدور مدارک و ارسال کالا
تهیه مدارک لازم: شامل فاکتور فروش، لیست بستهبندی (Packing List)، بارنامه (Bill of Lading) و مدارک مربوط به مجوزها.
ارسال کالا: پس از تهیه مدارک و نهایی شدن همه مراحل، کشمشها به مقصد مورد نظر ارسال میشوند.
6.پیگیری و خدمات پس از فروش
پیگیری ارسال: پیگیری وضعیت ارسال و اطمینان از رسیدن کالا به مقصد در زمان مقرر.
خدمات پس از فروش: ارتباط با خریداران بعد از ارسال کالا به منظور جمعآوری بازخورد و افزایش رضایت مشتری.
صادرات خشکبار و کشمش از ایران یک فرآیند چند مرحلهای است که نیازمند دقت و رعایت استانداردها و مجوزهای مختلف است. با پیروی از مراحل و رعایت الزامات، صادرکنندگان میتوانند به موفقیت در بازارهای بینالمللی دست یابند و به توسعه اقتصادی کشور کمک کنند.
چالشهای صادرات کشمش
1.رقابت با دیگر تولیدکنندگان
کشورهای دیگر نظیر ترکیه، چین و یونان نیز به تولید و صادرات کشمش مشغول هستند. رقابت با این کشورها به ویژه در زمینه قیمت و کیفیت میتواند چالشبرانگیز باشد. ایران از جمله بزرگترین صادرکنندگان کشمش در جهان می باشد. ۲۷% از مجموع کشمش های صادراتی دنیا، از ایران صادر می شود.
2.مشکلات حمل و نقل
زیرساختهای حمل و نقل و لجستیک در ایران به طور کامل توسعه نیافته است. این مسأله میتواند باعث تأخیر در صادرات و افزایش هزینهها شود.
3.مسائل بهداشتی و کیفیت
رعایت استانداردهای بهداشتی و کیفی در تولید و صادرات کشمش یکی از چالشهای مهم است. عدم رعایت این استانداردها میتواند منجر به عدم پذیرش محصولات در بازارهای خارجی شود.
4.تحریمها و مسائل اقتصادی
تحریمهای بینالمللی و مشکلات اقتصادی میتواند به شدت بر صادرات کشمش تأثیر بگذارد. این موارد باعث میشود که دسترسی به بازارهای جهانی برای صادرکنندگان ایرانی دشوارتر شود.
فرصتهای صادرات کشمش
1.بازارهای جدید: با توجه به افزایش تقاضا برای محصولات طبیعی و ارگانیک، بازارهای جدیدی برای صادرات کشمش در کشورهای آسیایی و اروپایی در حال ظهور است.
2.توسعه برندینگ: با توسعه برندهای معتبر و تبلیغات مؤثر، ایران میتواند جایگاه بهتری در بازار جهانی کشمش به دست آورد. این امر نیازمند سرمایهگذاری در بازاریابی و تبلیغات است.
3.بستهبندی و فرآوری: بهبود روشهای بستهبندی و فرآوری کشمش میتواند به افزایش ارزش افزوده و جذب مشتریان بیشتر کمک کند. بستهبندیهای جذاب و بهداشتی میتواند به جلب نظر خریداران در بازارهای جهانی کمک کند.
4.استفاده از فناوریهای نوین: استفاده از فناوریهای نوین در کشت و تولید کشمش میتواند به افزایش بهرهوری و کاهش هزینهها منجر شود. این فناوریها شامل سیستمهای آبیاری هوشمند، کشاورزی دقیق و استفاده از مواد شیمیایی کمضرر است.
تاثیرات اقتصادی صادرات کشمش
صادرات کشمش از ایران به اروپا و جهان تاثیرات مثبت زیادی بر اقتصاد دارد:
1.ایجاد اشتغال: صنایع مرتبط با تولید و صادرات کشمش شامل کشاورزی، بستهبندی، حمل و نقل و بازاریابی، فرصتهای شغلی متعددی ایجاد میکند.
2.افزایش درآمد ملی: صادرات کشمش میتواند به افزایش درآمد ارزی و تقویت اقتصاد ملی کمک کند. این درآمد میتواند برای توسعه زیرساختها و بهبود شرایط معیشتی مردم استفاده شود.
3.توسعه مناطق روستایی: فعالیتهای کشاورزی و صادرات کشمش میتواند به توسعه مناطق روستایی کمک کند و باعث کاهش فقر و بهبود سطح زندگی مردم این مناطق شود.
4.جذب سرمایهگذاری: با افزایش صادرات و تقاضا برای کشمش ایرانی، سرمایهگذاران داخلی و خارجی میتوانند به این صنعت جذب شوند و به توسعه آن کمک کنند.
خدمات دیده بان تجارت به صادرکنندگان کشمش
شرکت بازرگانی و ترخیص کاری دیدهبان تجارت به عنوان یکی از فعالان حوزه صادرات و تجارت، نقش مهمی در تسهیل فرآیندهای تجاری و صادرات محصولات، از جمله کشمش، ایفا میکند. این شرکت با بهرهگیری از دانش فنی و تخصصی خود، به صادرکنندگان و تولیدکنندگان کمک میکند تا از مراحل پیچیده صادرات عبور کنند. نقش این شرکت شامل موارد زیر است:
1.تحقیق و تحلیل بازار
دیدهبان تجارت به شناسایی بازارهای هدف و نیازهای مشتریان در کشورهای مختلف کمک میکند، که این امر به صادرات موفقتر محصولات منجر میشود.
2.مشاوره حقوقی و تجاری
این شرکت مشاورههای لازم در زمینه قوانین و مقررات صادرات، اخذ مجوزهای لازم و رعایت استانداردها را ارائه میدهد تا صادرکنندگان از مشکلات حقوقی جلوگیری کنند.
3.لجستیک و ترخیص کالا
دیدهبان تجارت به صادرکنندگان در مراحل ترخیص کالا،لجستیک و حمل و نقل کمک میکند، تا فرآیند صادرات به صورت بهینه و سریع انجام شود.
4. توسعه برندینگ
این شرکت با ایجاد برندهای معتبر و برنامههای تبلیغاتی مؤثر، به ارتقاء برند محصولات ایرانی در بازارهای جهانی کمک میکند.
5.تسهیل ارتباطات بینالمللی
دیدهبان تجارت به برقراری ارتباطات موثر با خریداران و واردکنندگان در خارج از کشور کمک میکند و زمینهساز عقد قراردادهای تجاری میشود.
سوالات متداول در زمینه صادرات کشمش از ایران به اروپا و جهان
1.مهمترین مراحل صادرات کشمش از ایران به اروپا چیست؟
مراحل اصلی شامل تامین و آمادهسازی محصول، بستهبندی، اخذ مجوزهای صادراتی، انجام امور گمرکی، ارسال بار و پیگیری تحویل محصول به مقصد است.
2.چه نوع کشمشی برای صادرات به اروپا بیشتر مورد استقبال قرار میگیرد؟
کشمشهای بیدانه و طلایی به دلیل کیفیت و طعم مناسب، بیشترین تقاضا را در بازار اروپا دارند. اما کشمش سبز و سیاه نیز با رعایت استانداردهای لازم میتواند جذاب باشد.
3.برای صادرات کشمش به اروپا چه استانداردهایی باید رعایت شود؟
صادرکنندگان باید استانداردهای مربوط به بهداشت و ایمنی غذایی مانند ISO، HACCP و استانداردهای بهداشت اتحادیه اروپا را رعایت کنند. این استانداردها شامل استفاده از مواد نگهدارنده مجاز و کنترل سطح سموم و فلزات سنگین است.
4.مهمترین کشورهای واردکننده کشمش ایرانی کدامند؟
کشورهای آلمان، انگلستان، روسیه، ایتالیا، و ترکیه از بزرگترین واردکنندگان کشمش ایرانی در اروپا هستند. همچنین، کشمش ایران به کشورهای دیگری مانند کانادا، استرالیا، و برخی کشورهای خاورمیانه نیز صادر میشود.
5.چه مدارک و مجوزهایی برای صادرات کشمش نیاز است؟
مدارک مورد نیاز شامل گواهی استاندارد، گواهی بهداشت، مجوز صادرات از وزارت صمت، کارت بازرگانی و اسناد مربوط به حمل و نقل و بیمه است.
6.آیا بستهبندی کشمش برای صادرات باید به شکل خاصی باشد؟
بله، بستهبندی کشمش صادراتی باید به گونهای باشد که ضمن حفظ کیفیت محصول در طول حملونقل، برای مشتریان جذاب و استانداردهای کشور مقصد را نیز برآورده کند.
7.هزینههای صادرات کشمش از ایران شامل چه مواردی میشود؟
هزینههای صادرات شامل هزینه تولید و بستهبندی، حملونقل داخلی، هزینههای گمرکی، هزینه حملونقل بینالمللی، بیمه و هزینههای بازاریابی است.
8.چگونه میتوانم خریداران خارجی برای کشمش خود پیدا کنم؟
میتوان از نمایشگاههای بینالمللی، سایتهای B2B، اتاق بازرگانی و انجمنهای مرتبط، و همچنین شبکههای اجتماعی و بازاریابی آنلاین استفاده کرد.
9.بهترین روش حملونقل برای صادرات کشمش به اروپا کدام است؟
بسته به مقصد و زمان مورد نظر، حملونقل دریایی معمولاً به دلیل هزینه کمتر، گزینه مناسبی برای صادرات کشمش به اروپا است. اما حملونقل هوایی نیز برای ارسال سریعتر گزینهای مناسب است.
10.نرخ تعرفه گمرکی صادرات کشمش به اروپا چقدر است؟
با استفاده از ابزار جستجوی تعرفه گمرکی دیده بان تجارت به راحتی می توانید اطلاعات دقیق و به روز در این زمینه را به دست آورید.
11.چه نکاتی در بازاریابی و فروش کشمش در بازارهای جهانی اهمیت دارد؟
تاکید بر کیفیت محصول، بستهبندی جذاب، ارائه گواهینامههای بهداشتی معتبر، استفاده از تبلیغات آنلاین و ارتباط با خریداران از جمله نکات مهم در بازاریابی و فروش کشمش در بازارهای جهانی هستند.
12.صادرات کشمش از ایران به اروپا و جهان چه مزیتهایی نسبت به سایر کشورها دارد؟
ایران به دلیل اقلیم مناسب، کیفیت بالا، و تنوع در انواع کشمش، یکی از رقابتیترین صادرکنندگان کشمش در جهان است. قیمت رقابتی و طعم منحصربهفرد نیز از دیگر مزایای صادرات کشمش ایران محسوب میشود.