ترخیص کالا از گمرک یکی از مهم‌ترین و پیچیده‌ترین بخش‌های فرآیند تجارت بین‌المللی است. آشنایی با مراحل و الزامات قانونی ترخیص کالا می‌تواند به کاهش هزینه‌ها، زمان و جلوگیری از هرگونه مشکل احتمالی کمک کند. در این مقاله، چارت ترخیص کالا از گمرک به‌صورت جامع بررسی می‌شود و تمامی مراحل از ثبت سفارش تا تحویل نهایی کالا به صاحب آن، شرح داده خواهد شد.
۱. تعریف ترخیص کالا از گمرک
ترخیص کالا به فرآیند قانونی خروج کالا از گمرک پس از طی کردن مراحل اداری، قانونی و پرداخت حقوق گمرکی، عوارض و مالیات‌های مرتبط گفته می‌شود. این فرآیند نیاز به دانش و تخصص در زمینه قوانین تجارت بین‌المللی و مقررات گمرکی دارد.
۲. مدارک مورد نیاز برای ترخیص کالا
قبل از شروع فرآیند ترخیص، باید مدارک زیر آماده شوند:
- قبض انبار گمرک
- بارنامه (Bill of Lading)
- فاکتور خرید (Invoice)
- لیست عدل‌بندی (Packing List)
- گواهی مبدأ (Certificate of Origin)
- مجوزهای مورد نیاز از سازمان‌های ذی‌ربط
- کارت بازرگانی معتبر
- ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت ایران
- گواهی استاندارد (در صورت نیاز)
- بیمه‌نامه کالا
۳. مراحل ترخیص کالا از گمرک
مرحله اول: ثبت سفارش کالا
- ثبت کامل و دقیق اطلاعات مربوط به کالا مورد نظر در سامانه جامع تجارت ایران
- دریافت کد ثبت سفارش
- اخذ مجوزهای اولیه از سازمان‌های ذی‌ربط
مرحله دوم: ورود کالا به گمرک
- حمل کالا به گمرک و تحویل به انبار گمرک
- دریافت قبض انبار
مرحله سوم: تکمیل اظهارنامه گمرکی
- تکمیل اظهارنامه الکترونیکی در سامانه EPL (پنجره واحد گمرکی)
- ثبت مشخصات کالا شامل کد تعرفه، وزن، ارزش و تعداد کالا
- ضمیمه کردن مدارک مورد نیاز به اظهارنامه
مرحله چهارم: احراز هویت و بررسی اسناد توسط کارشناسان گمرک
- بررسی مدارک و اسناد ارائه‌شده
- مطابقت اطلاعات اظهارنامه با اسناد حمل و فاکتور
مرحله پنجم: ارزیابی کالا
- ارزیاب گمرک اقدام به بازدید فیزیکی کالا می‌کند.
- بررسی ارزش کالا و تطابق با اسناد ارائه‌شده
- تعیین کردن تعرفه گمرکی کالا ( شما می توانید با کمک ابزار جستجو تعرفه گمرکی دیده بان این مرحله را در کسری از ثانیه به انجام برسانید) و محاسبه حقوق و عوارض گمرکی
مرحله ششم: پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
- محاسبه حقوق ورودی(ابزار محاسبه آنلاین حقوق ورودی)، مالیات و سایر عوارض قانونی
- پرداخت از طریق سامانه بانکی متصل به گمرک
مرحله هفتم: اخذ مجوزهای مورد نیاز
- اخذ مجوزهای نهایی از سازمان‌های مرتبط (مانند سازمان استاندارد، وزارت بهداشت و…)
- رفع مغایرت‌های احتمالی
مرحله هشتم: صدور پروانه گمرکی
- پس از پرداخت حقوق گمرکی و اخذ مجوزها، پروانه گمرکی صادر می‌شود.
- پروانه گمرکی مجوز خروج کالا از گمرک است.
مرحله نهم: خروج کالا از گمرک
- ارائه پروانه گمرکی به بخش خروجی گمرک
- بررسی نهایی کالا و مهر خروج توسط ماموران گمرک
- انتقال کالا به انبار یا مقصد نهایی
مرحله دهم: تحویل کالا به صاحب کالا
- تحویل کالا به صاحب آن و یا نماینده و وکیل قانونی صاحب کالا به صورت کامل و نهایی
۴. نقش ترخیص‌کار در فرآیند ترخیص کالا
ترخیص‌کار فرد یا شرکتی است که به نمایندگی از صاحب کالا، کلیه مراحل ترخیص کالا را انجام می‌دهد.
وظایف ترخیص‌کار:
- آشنایی کامل با قوانین و مقررات گمرکی
- تکمیل اظهارنامه و ثبت اطلاعات در سامانه EPL
- پیگیری امور مربوط به مجوزها
- تسریع در فرآیند ترخیص کالا
- مشاوره به صاحب کالا برای بهینه‌سازی فرآیند
- داشتن شبکه ارتباطی قوی با مسئولین گمرک
۵. چالش‌های ترخیص کالا از گمرک
- تغییرات مداوم در قوانین و مقررات گمرکی
- تاخیر در دریافت مجوزها از سازمان‌های ذی‌ربط
- نوسانات ارزی و تاثیر آن بر ارزش‌گذاری کالاها
- احتمال اختلاف در ارزش‌گذاری گمرکی
- کمبود تجربه و دانش ترخیص‌کاران غیر متخصص
۶. نکات مهم در ترخیص کالا از گمرک
- آشنایی کامل با کد تعرفه گمرکی (HS Code) کالا
- بررسی و آماده‌سازی کامل اسناد و مدارک مورد نیاز
- انتخاب یک ترخیص‌کار حرفه‌ای و باتجربه
- پیگیری مداوم فرآیند از ثبت سفارش تا ترخیص نهایی
- استفاده از بیمه حمل کالا برای کاهش ریسک‌های احتمالی
۷. مزایای استفاده از خدمات شرکت‌های تخصصی ترخیص کالا
- تسریع فرآیند ترخیص و کاهش زمان ماندگاری کالا در گمرک
- کاهش هزینه‌های اضافی و جلوگیری از جریمه‌های احتمالی
- مشاوره تخصصی و راهنمایی در زمینه قوانین گمرکی
- شفافیت در فرآیندها و ارائه گزارش به مشتریان
۸. چارت فرآیند ترخیص کالا به‌صورت خلاصه
چارت مراحل ترخیص کالا چیست؟
چارت مراحل ترخیص کالا یک نمودار یا فرآیند گرافیکی است که تمام مراحل و جزئیات لازم برای ترخیص کالا از گمرک را نشان می‌دهد. این مراحل شامل کلیه فرآیندهایی است که از ورود کالا به گمرک تا خروج آن را در بر می‌گیرد.
مراحل اصلی در چارت ترخیص کالا:
۱. ثبت سفارش در سامانه جامع تجارت
۲. ورود کالا به گمرک و دریافت قبض انبار
۳. ثبت اظهارنامه گمرکی در سامانه EPL
۴. احراز هویت و بررسی اسناد توسط کارشناسان
۵. ارزیابی کالا و تطابق با اسناد
۶. پرداخت حقوق و عوارض گمرکی
۷. اخذ مجوزهای نهایی از سازمان‌های مربوطه
۸. صدور پروانه گمرکی
۹. خروج کالا از گمرک
۱۰. تحویل کالا به صاحب کالا
این چارت برای چه کسانی مفید است؟
- تاجران و واردکنندگان کالا:
- برای درک دقیق فرآیند ترخیص و برنامه‌ریزی برای زمان و هزینه.
- شرکت‌های حمل‌ونقل و لجستیک:
- برای هماهنگی بهتر در فرآیند انتقال کالا.
- کارگزاران گمرکی:
- برای ارائه خدمات حرفه‌ای‌تر به مشتریان.
- مدیران بازرگانی و مالی:
- برای برنامه‌ریزی بودجه و پیش‌بینی هزینه‌ها.
- استارتاپ‌ها و شرکت‌های نوپا در حوزه تجارت:
- برای آشنایی با فرآیندهای قانونی و گمرکی.
اهمیت استفاده از چارت مراحل ترخیص کالا از گمرک
استفاده از چارت مراحل ترخیص کالا از گمرک نقش حیاتی در بهینه‌سازی فرآیندهای واردات و صادرات ایفا می‌کند. این ابزار ساده و گرافیکی، فرآیند پیچیده و چندمرحله‌ای ترخیص کالا را به شکل واضح و قابل‌فهم نشان می‌دهد و درک آن را برای افراد مختلف آسان می‌سازد.
کاربرد چارت مراحل ترخیص کالا:
- کاهش زمان ترخیص:
- کمک به شناسایی گلوگاه‌های احتمالی در فرآیند.
- شفافیت فرآیند:
- آشنایی با الزامات قانونی و اسناد موردنیاز.
- برنامه‌ریزی مالی و لجستیکی:
- پیش‌بینی هزینه‌های گمرکی و تنظیم حمل‌ونقل.
- پیشگیری از مشکلات حقوقی:
- آگاهی از قوانین و مقررات برای جلوگیری از تخلفات.
نتیجه‌گیری
ترخیص کالا از گمرک فرآیندی حساس و پیچیده است که نیازمند آگاهی کامل از قوانین و مقررات گمرکی و همچنین تجربه کافی در این حوزه است. استفاده از خدمات شرکت‌های تخصصی در زمینه ترخیص کالا می‌تواند به تسریع فرآیند، کاهش هزینه‌ها و جلوگیری از بروز مشکلات احتمالی کمک کند.
با توجه به اهمیت این فرآیند، انتخاب یک تیم حرفه‌ای و باتجربه برای ترخیص کالا می‌تواند گامی مؤثر در جهت موفقیت در تجارت بین‌المللی باشد. شرکت بازرگانی دیده بان تجارت با سال ها تجربه در زمینه تجارت بین الملل و تخصص در زمینه ترخیص کالا آماده ارائه صفرتا صد خدمات تجاری و همچنین انجام فرآیند ترخیص کالا برای تجار و بازرگانان ایرانی و خارجی است.
